Faiz Oranları Ekonomiyi Nasıl Etkiler?
Faiz oranları ekonomiye etkisi bakımından oldukça etki etmektedir. Dolayısıyla Merkez Bankası tarafından alınan faiz yükseltme kararını ifade eden bir kavram olmaktadır. Bu kavram dalgalı seyreden ekonominin stabil hali gelmesi amacıyla Merkez Bankası tarafından alınan kararlarla uygulanmaktadır. Ancak faizlerin artırımıyla politika faizindeki değişikliklerin ekonomiye farklı etkileri bulunmaktadır.
Faiz Oranları ve Politika Faizi
Merkez Bankaları, borç verme veya borçlanmak adına bir faiz oranı belirlemek zorunda olmaktadır. Böylelikle oranın belirlenmesine de politika faizi denmektedir. Merkez Bankası, bu oranları sistemdeki bankaların nakit ihtiyacını karşılamak adına yapmaktadır. Ek olarak piyasadaki para miktarında kontrol etmek için uygulamaktadır.
Merkez Bankası, borç vermek ve borçlanmak için bu tanımlamayı kullanarak haftalık şekilde olmaktadır. Kısa vadeli faizler ucuz olarak belirlendiklerinde bankalar ucuza kredi almış olmaktadır. Böylelikle kredi ve mevduat faizleri de düşük seyretmeye devam etmektedir.
- Böylelikle oranlar konusunda artışın sonuçları da şöyle olmaktadır;
- Tüketici harcamaları ve yatırımların azalması da gündeme gelmektedir.
- Faizler yüksek seviyeye çıktığı takdirde yüksek faize sahip oranlar kredilerin maliyetlerinin yükselmesine yol açmaktadır. Böylelikle kredi çekecek olan tüketiciler de kredi kullanamamaktadır. Ayrıca işletmeler açısından da yatırım yapılması daha fazla maliyet oluşturmaktadır.
- Durum projelerin ertelenmesine veya iptal edilmesine sebebiyet vermektedir.
- Piyasayı oluşturan etmenlerin böyle bir duruma gelmesi ise genel ekonomik durum üzerinde düşüşe geçmektedir.
- Firmaların küçülme ile işten çıkarmalar yapması sonucu işsizliğin artması da olmaktadır.
- Bu artışın yaşanmasıyla banka ve kredi faizlerinin de arttırılması da görülmektedir. Ancak enflasyonun kontrol altına alınmasına da yardımcı olmaktadır.
- Yüksek faiz oranlarının tüketici harcamalarının sınırlanmasına sebep olmasıyla talep azaltması gerçekleşmektedir. Ek olarak fiyat artışlarının da dengelenmesine imkan tanınmaktadır. Öte yandan bu kapsamda enflasyonun kontrol altına alınması gereken durumlarda yaygın olarak artış uygulanmaktadır.
- Sonuçlardan bir diğeri ise para birim değerinin yükselme göstermesidir. Çünkü yüksek faiz oranları yabancı yatırımcıların da ilgisini çekmektedir. Dolayısıyla yerel para birimine de gösterilecek talebin artmasına fırsat verilmektedir.
- Döviz kurlarının düşmesiyle ithalat daha ucuz hale geleceğinden kısa vadede de ekonomik olarak etkileri görülmektedir.